Wbrew pozorom, specyfikacja opon jest bardzo różnorodna. Opony różnią się nie tylko bieżnikiem ale również wieloma innymi cechami, takimi jak rozmiar, producent, indeksy, typ czy też homologacją. Każda z tych cech jest opisana na oponie przez producenta za pomocą ikony lub tekstu na boku opony. Wskaźnik zużycia znajduje się na samym bieżniku ze względu na praktyczność takiego rozwiązania. W tym artykule przedstawmy oznaczenia opon, które warto pamiętać.
Producenci podczas wytwarzania wytłaczają rożne oznaczenia na oponach, aby w łatwy sposób je identyfikować i kontrolować czas ich przydatności. Jedną z najważniejszych oznaczeń jest data wytworzenia opony.
Aby odczytać date produkcji opony należy spojrzeć na bok opony. Data zapisana jest w kodzie DOT, więc aby ja odczytać, należy znaleźć litery “DOT” na oponie, a następnie odczytać 4 ostatnie cyfry kodu. Będzie to na przykład 0122, gdzie: 01 to tydzień w roku, a 22 to rok. Zatem, oznaczenie 0122 to 1 tydzień 2022 roku. Warto zawracać uwagę na wiek opony przy zakupie, ponieważ uważa się, że opony posiadają swoje właściwości do 10 lat od momentu produkcji, zakładając, że były odpowiednio konserwowane oraz przechowywane. W praktyce, opony wielosezonowe oraz wyprodukowane przez tańszych producentów, nie powinny być stosowane więcej niż 5 lat, ze względu na niższej jakości materiały.
Kod DOT posiada w sobie więcej informacji (m.in kod producenta), które opisaliśmy w dalszej części artykułu.
Gamma rozmiarów jest bardzo szeroka. Rozmiar opony określony jest w następujący sposób, np 85/70 R14:
Litera R oznacza, że opona jest radialna. Obecnie jest powszechnie używane oznaczenie.
Ogranicznik to specjalnie wytłoczenie w gumie poniżej wysokości bieżnika. Ogranicznik stosuje się, aby w łatwy sposób kontrolować zużycie opony. Jeżeli ogranicznik jest równy z bieżnikiem, który się wyciera – opona nie nadaje się dalszej eksploatacji.
Opony wielosezonowe mają 2 ograniczniki, niższy oraz wyższy. Jeżeli bieżnik zrówna się z pierwszym (zimowym) ogranicznikiem, to opona nie powinna być użytkowana w okresie zimowym.
Opony całoroczne spełniają funkcje opon zimowych, jak i opon letnich. Warto jest stosować ze względu na niższe występowanie śniegu w ostatnich latach. Właściciele samochodów coraz częściej decydują się na wybór opon całorocznych, ze względu na aktualne ceny wulkanizacji. Podobnie do opon zimowych, opony całoroczne posiadają oznaczenia:
Oznaczenia dedykowane dla opon całorocznych to napisy (występują one wyłącznie na tym rodzaju opon):
Opony całoroczne można stosować niezależnie od sezonu czy pogody, dzięki temu da się zaoszczędzić na zakupie drugiego kompletu opon oraz sezonowej wymianie opon. Opony wielosezonowe posiadają dwa ograniczniki: letni oraz zimowy. Bieżnik opon całorocznych jest dostosowany do jazdy po śniegu, błotnistych drogach, rozgrzanego asfaltu oraz deszczu.
Główne oznaczenie opon zimowych, które występuje też w przypadku opon całorocznych to:
Opony zimowe charakteryzują się specjalnym, często kierunkowym bieżnikiem. Świetnie nadają się do jazdy w okresie zimowym po lodzie, śniegu oraz błocie pośniegowym. Sposób budowy bieżnika zwiększa przyczepność do miękkiego podłoża oraz dobrze odprowadza wodę spod opony. Dodatkową cechą opon zimowych jest lepszej jakości mieszanka gumy, która nie twardnieje przy ujemnych temperaturach.
Warto wspomnieć, że opony zimowe nie są w Polsce obowiązkowe, a jedynie zalecane. Mimo tego, warto je stosować, aby uniknąć ewentualnych problemów z ubezpieczycielem w przypadku kolizji lub wypadku.
Na pierwszy rzut oka opona letnia od pozostałych różnie się mało agresywnym bieżnikiem. Jest znaczenie płytszy i posiada bardziej delikatne niekierunkowe nacięcia. Ten rodzaj opon nie posiada oznaczeń M+S oraz 3PMSF. Mieszanka gumy w oponach letnich jest znacznie twardsza od pozostałych oraz dodatkowo twardnieje w niskich temperaturach. Opony całoroczne posiadają dobrą przyczepność do gorących powierzchni i znacznie cichsze. Ulegają mniejszej degradacji pod wpływem promieniowania UV.
Oznaczenia opon A B C znajdują się na dołączonych podczas sprzedaży etykietach, a nie samej oponie. Jest to specyfikacja jakościowa konkretnego modelu opony. Wartość A – to najlepsza ocena, G – najsłabsza. Opony sprzedawane na terenie Unii Europejskiej podlegają normom i muszą zostać poddane testom, a rezultaty zostają przedstawione na etykiecie opony dostarczonej przy zakupie. Istnieją 3 kategorie jakościowe:
Każda własność posiada zwykle ocenę z zakresu A B C, jednak czasami mogą wartości jeszcze niższe. Od 1 maja 2021 roku ujednolicono etykiety i obecnie zakres ocen wynosi od A do E, zarówno w przypadku oporów toczenia jak i drogi hamowania. Emitowany hałas zewnętrzny dalej jest wyrażany w decybelach, jednak jego graficzne przedstawienie uległo zmianie. Emisja hałasu nie podlega ocenie A B C.
Producent oznaczony na oponie to między innymi sugestia jakości opony jaką posiadamy. Marka opony ma bardzo duże znacznie pod względem jakości projektu bieżnika jak i jakości mieszanki gumy z jakiej opona została wyprodukowana. Logo producenta jest widoczne na boku opony i bardzo rzuca się w oczy ze względów marketingowych. Najlepsze marki opon to między innymi Michelin, Continental, Dunlop, Goodyear, Pirelli, Uniroyal.
Indeks nośności występuje jako cyfra bezpośrednio po oznaczeniu średnicy. Indeks nośności opisuje całkowite dopuszczalne obciążenie dla opony podczas maksymalnej dla niej prędkością określonej przez producenta. Suma nośności wszystkich opon powinna być większa, niż masa całkowita samochodu określona w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.
| Indeks prędkości | Maksymalna prędkości | Indeks prędkości | Maksymalna prędkość | |
| B | 50 | N | 140 | |
| C | 60 | P | 150 | |
| D | 65 | Q | 160 | |
| E | 70 | R | 170 | |
| F | 80 | S | 180 | |
| G | 90 | T | 190 | |
| J | 100 | H | 210 | |
| K | 110 | V | 240 | |
| L | 120 | W | 270 | |
| M | 130 | Y | 300 |
Indeks prędkości opony samochodowej zapisywany jest w formie litery alfabetu. Tabela indeksów prędkości opon znajdująca się powyżej przedstawia maksymalne prędkości opon wyrażone w km/h,
Jednym z ważnych parametrów opony sjest indeks prędkości. Nie każdy właściciel pojazdu wie jednak, co on dokładnie oznacza.
Indeks prędkości znajduje się za indeksem nośności w formie litery. Indeks prędkości określa prędkością maksymalną z jaką możemy się poruszać stosując dane opony. Wskaźnik nie powinien być wyższy niż prędkość maksymalna pojazdu określona przez producenta. Przekroczenie prędkości określonej przez producenta opony grozi jej rozerwaniem, co w przypadku szybkiej jazdy może mieć poważne konsekwencje.
Dodatkowo, stosuje się dwa oznaczenia: VR lub ZR. Oznaczenia VR i ZR informują, że oponę można stosować z maksymalnym dopuszczalnym obciążeniem do wskazanych prędkości:
Oznaczenia opon DOT na boku opony pozwalają określić takie informacje jak data produkcji opony, czy też magazyn producenta. Kompletny numer DOT składa się zwykle z 12 znaków, które tworzą numer identyfikacyjny oponę. Najczęściej zwraca się uwagę na ostatnie 4 znaki kodu DOT, ponieważ opisują one date produkcji opony (tydzień roku oraz rok produkcji).
Kod DOT dzieli się na 5 części:
Wpływ bezpiecznych i odpowiednio utrzymanych opon na wydajność i bezpieczeństwo pojazdu nie może być niedoceniany. Odpowiednia pielęgnacja to kluczowy czynnik, który wpływa na trwałość, przyczepność oraz ogólną wydajność opon. Odpowiednie ciśnienie powietrza i bieżnik dostosowany do warunków jazdy gwarantują lepszą przyczepność do nawierzchni, skracając drogę hamowania i minimalizując ryzyko poślizgu oraz pomagają zmniejszyć opory toczenia.
Pamiętaj, że regularna kontrola zużycia bieżnika pozwala uniknąć przedwczesnego zużycia opon i konieczności ich wcześniejszej wymiany. Należy kontrolować również inne wady opon, takie jak pęknięcia lub przebicia.
